Landgebonden

Bomenlaan aanleggen

Een bomenlaan is een bomenrij die bestaat uit één of meer rijen bomen aan beide zijden van de weg. De bomenlaan begeleid en kleed de weg aan. Traditioneel bestaat deze meestal uit slechts één soort en uit dezelfde leeftijd bomen. Hierdoor ontstaat een strak beeld. [RK1] Tegenwoordig bestaan lanen vaak uit bomen van verschillende leeftijden door tussentijdse uitval. Dit is beter voor de biodiversiteit. Een grotere waarde voor de biodiversiteit wordt tevens behaald wanneer verschillende (inheemse) boomsoorten worden toegepast. Dit is ook beter om ziektes en plagen te voorkomen en controleren. Op inheemse bomen leven in verhouding meer insecten en schimmels. Anderzijds kan er gekozen worden voor bomen die bijvoorbeeld veel nectar en pollen produceren. Vooral bomen die later in het seizoen bloeien, dus bijvoorbeeld vanaf augustus bloeien zijn waardevol voor de biodiversiteit, omdat er dan veel inheemse soorten uitgebloeid zijn en insecten tegen tekorten aanlopen. Veel insecten betekent veel voedsel voor vogels en zoogdieren. Bomen zijn van groot belang voor het leefklimaat van een stedelijke omgeving o.a. voor het wegvangen van fijnstof en het verlagen van de temperatuur in de zomer [1].

 [RK1]Was letterlijk gekopieerd en geplakt http://www.biodivercity.nl/index.php/biotoop/9/detail

Beleidsvelden

Klimaat
Water
Biodiversiteit
Wonen en bouwen
Ruimtelijke ordening
Volksgezondheid
Mobiliteit
Industrieterreinen

Algemene soorten

Dieren:Mol, vos, slakken, eekhoorn, egel, muizen, kevers, gewone grootoorvleermuis, ruige dwergvleermuis.
Planten:Dolle kervel, fluitekruid, kruipende boterbloem, gevlekte dovenetel, hondsdraf.

Leefgebied

Greppel droge sloot, L01.07, L01.08, L01.13

Aandachtspunten

Het aanleggen van meer bomenlanen kan dienen als een groene oplossing voor locaties waar hittestress of bestrating problematisch zijn. Daarnaast kan het een positieve boost geven aan het aanzicht van de woon- en leefomgeving. Tot slot dragen al de onderstaande aandachtspunten bij aan de verhoging van de biodiversiteit. De breedte en de lengte, maar ook de opbouw in lagen van een houtsingel zijn sterk bepalend voor de aanwezige natuurwaarden. Een combinatie van een boom-,  struik- en een kruidlaag is het meest ideaal.  Met een waardering van 1 ster (laag) tot 5 sterren (hoog) kunt u zien welke aandachtspunten het meeste bijdragen aan verhoging van de biodiversiteit, deze sterren de onderbouwd aan de hand van literatuur [1][2].en aan verhoging van de biodiversiteit, deze sterren de onderbouwd aan de hand van literatuur 

Tabel: 1

Tabel 1: Natuurtypen met hun geassocieerde gidssoorten die gerealiseerd kunnen worden bij het aanleggen van bomenlanen. 

Kansen voor biodiversiteit

Bij het aanleggen van bomenlanen kunnen er één of meerdere natuurtypen gerealiseerd worden. Elk element biedt veel kansen voor het verhogen van de biodiversiteit rondom bomenlanen. Elementen die zeer geschikt zijn voor een deze vergroening zijn L01.07 Lanen, L01.13 Bomenrij of solitaire boom en N12.06: Ruigteveld. Deze elementen dienen voornamelijk als voedselvoorziening, schuilplaatsen of navigatie-elementen. Bij het juist inrichten en beheren van deze elementen kunt u als eindstreven het veelvoudig voorkomen of zelfs vestigen van de bijbehorende gidssoorten verwachten, zie tabel 1.  

Tabel 1: Natuurtypen met hun geassocieerde gidssoorten die gerealiseerd kunnen worden bij het aanleggen van bomenlanen. 

Meerwaarde

Meerwaarde van bomenlanen:

Voorbeeld

Situatie voor:

Voorbeeld aanleggen bomenlaan:

Op de afbeelding is een groenstrook tussen en langs een autoweg en een fietspad te zien. Door hier een bomenlaan te realiseren zorgt dit voor verkoeling en ook het toevoegen van eventuele kruidenrijken struwelen kan zorgen voor meer biodiversiteit. Door de brede groenstroken is eenzelfde scenario als rechts realiseerbaar.

 

Situatie na aanleg:

Legenda:  
1L01:07Laan                                                                                     
2 Struiken

Stappenplan

1:Onderzoek naar geschikte locaties om bomenlanen te kunnen aanplanten. Hierbij kan gedacht worden aan schrale stukken land (géén landbouwgrond) tussen wegen en akkervelden in, of in de stad tussen de stoep en de weg.

2: Plant de gewenste bomen. Pioniersboomsoorten als populier en berk groeien snel en vormen op korte termijn een vol bladerdek. Houd er wel rekening mee dat deze bomen niet lang kunnen blijven staan, omdat ze breekgevoeliger zijn. Tussen deze pioniersbomen zouden ook toekomstbestendige bomen gezet kunnen worden, dus bomen die ouder dan 100 jaar worden Na 10-50 jaar kunnen de pioniers ertussenuit gezaagd worden. Een andere mogelijkheid is het aanplanten van 10-20 jaar oude bomen, maar deze bomen hebben vaak problemen met goed aan te gaan. Het beste is het om jonge bomen (max. 5-6 jaar) te planten. Deze maken meer kans om hoge leeftijden halen.    

3: Plant de andere vegetatie-elementen zoals struweelhagen, houtwallen en struiken[RK1]  langs wegen aan, die geschikt zijn voor de locatie, aanwezige gidssoorten en de omgeving. Afhankelijk van de grondsoort en waterhuishouding zullen andere plantensoorten geschikt zijn. Dit soort vegetaties zijn belangrijk als schuilplaatsen voor de kamsalamander. Struweelhagen kunnen dienen als voedselbronnen voor het icarusblauwtje. Voor de gewone dwergvleermuis werken al deze elementen als navigatie tussen foerageergebieden en haar verblijfplaats.  

4: Indien het gewenst is kunnen de vegetatie-elementen ook minder ruig beheerd worden. Hierbij worden de functies als schuilplaatsen en migratieroutes verminderd. De functie als navigatie element blijft behouden. Daarbij dragen deze minder ruige elementen nog steeds bij aan het verbeteren van luchtkwaliteit, waterberging, geluidsreductie en hittestress.  

5: Na het inrichten en aanplanten is het van belang dat elk habitat correct wordt beheerd. In de onderstaande tabel staan de belangrijkste beheermaatregelen.   

 

Op zoek naar uitgebreide informatie over deze maatregel?

download het rapport

Deze maatregel draagt ook bij aan andere uitdagingen

Verdroging voorkomen & verminderen

Ter bevordering van biodiversiteit is verdroging voorkomen & verminderen van belang.

Meer informatie

Woningnood verminderen

Het verminderen van woningnood is van groot maatschappelijk belang en brengt diverse voordelen met zich mee. Het draagt bij aan een gezondere, meer rechtvaardige en welvarende samenleving door tegemoet te komen aan fundamentele menselijke behoeften en de basis te leggen voor individueel en collectief welzijn. 

Ten voordele van de natuur is het voor ons van belang dat er meer sprake is van Natuurinclusief bouwen. Dit is bouwen met mogelijkheden voor planten en dieren. Op steeds meer plaatsen zie je gebouwen met gevel- en dakgroen waar jonge mensen maar ook senioren graag in wonen. Winst voor mensen en flora en fauna! 

Zie ook: Nationale Kennisbank Natuurinclusief Bouwen - LINK

Meer informatie

Lichtvervuiling verminderen

Dieren, planten en ook mensen zijn in miljoenen jaren aangepast aan daglengte en donkere nachten.

Lichtvervuiling verwijst naar het teveel aan kunstmatig licht in een bepaalde omgeving, waardoor het moeilijk wordt om de natuurlijke nachtelijke hemel waar te nemen. Dit fenomeen heeft verschillende negatieve effecten, waaronder verstoring van het bioritme van dieren en mensen, Lichtvervuiling verminderen betekent maatregelen nemen om de hoeveelheid ongewenst en overtollig licht te beperken. 

Meer informatie

Verlagen hittestress

Ter bevordering van biodiversiteit is Verlagen hittestress van belang.
Meer informatie

Biodiversiteit verhogen

De biodiversiteit kan met diverse maatregelen vergroot worden. Sommige maatregelen kunnen zelfs kosten besparen.   Het verhogen van biodiversiteit, of biologische diversiteit, is van vitaal belang vanwege de vele voordelen die het biedt aan ecosystemen, menselijke samenlevingen en de planeet als geheel. Het is essentieel voor een duurzame en veerkrachtige toekomst.

Meer informatie

Industrieterreinen vergroenen

Het vergroenen van industrieterreinen biedt verschillende voordelen, zowel op milieugebied als op sociaaleconomisch vlak.

Meer informatie

Deze maatregel heeft een positieve invloed op de volgende gidssoorten